همه چیز درباره روغن موتور و تعویض آن
هر کسی کــه خودرو داشته باشد باید برای دست کم حداقل ماهی یکبار روغن موتور خودرویش را عوض کند. در این باره نکاتی داریم کــه می تواند برایتان جالب باشد. هرچند بوجود آمدن اصطکاک در مواردی مانند روشن کردن آتش در دوران غارنشینی انسان‌های نخستین امری دلخواه و دوست‌داشتنی به شمار ميرفت، اما وجود این مساله زمانی اثر منفی خود را نشان ميدهد کــه ما با قطعات حساس و درهم پیچیده‌‌ای روبه‌رو هستیم کــه در کنار یکدیگر موتور یک خودرو را به وجود آورده‌اند.
به گزارش نیک شو، نزدیکی زیاد قطعات فولادی به هم کــه گاه تا اندازه‌های میلی‌متری ميرسند از یک‌سو و سرعت فعالیت بسیار زیاد آنها در محیطی بسته بنام بلوکــه موتور از سوی دیگر لزوم وجود مایعی را کــه در سریع‌ترین زمان ممکن بین اجزای تشکیل‌دهنده موتور قرار گرفته و وظیفه روانکاری را در این مجموعه به عهده بگیرد بیش از پیش ضروری مينمایاند.
نکاتی درباره روغن موتور خودرو
چندین باور غلط درباره روغن موتور
روغن موتور از ترکیب روغن پایه نفتی بعلاوه افزودنی‌ها بدست ميآید و وظایف مهمی دارد کــه عبارت است از : روانکاری (کاهش‌دهنده اصطکاک بین قطعات)، کاهش سایش قطعات موتور، شست‌و‌شوی داخل موتور و تمیز نگهداشتن قطعات داخل موتور از دوده و ترکیبات حاصل از تجزیه روغن و رسوبات بین قطعات، آب‌بندی کامل بین سیلندر و پیستون، خنک‌نمودن قطعات داخلی موتور، کارکرد بهینه قطعات متحرک موتور در دماهای مختلف و محافظت قطعات موتور در مقابل خوردگی و ضربه‌گیری؛ تمام این ها یعنی آب حیات یک خودرو!
در ادامه با ما باشید تا 4 مورد از باورهای غلط در این باره را برای شما شرح دهیم.
۱. ویسکوزیته یا گرانروی بالاتر روغن به معنای محافظت بیشتر از قطعات موتور است
۷۰ درصد از فرسایش موتور هنگام استارت سرد رخ ميدهد. روغن رقیق‌تر با گرانروی پایین‌تر هنگام استارت سرد راحت‌تر جریان پیدا ميکند و سریع‌تر به قسمت‌های حیاتی موتور ميرسد. به همین خاطر روغن رقیق‌تر ميتواند به بهترین نحو از فرسایش قطعات موتور هنگام استارت سرد جلوگیری کند. علاوه‌براین گرانروی پایین‌تر باعث افزایش قدرت موتور نیز ميشود زیرا فشار وارد بر پمپ روغن برای انتقال روغن به سرتاسر موتور کاهش ميیابد.
با اینکــه روغن غلیظ‌تر با گرانروی بالاتر معمولا لایه روغن سفت‌تری بین قطعات موتور تشکیل ميدهد تا از یاتاقان‌ها محافظت کند، استفاده از ترکیبات شیمیایی پیشرفته در روغن‌های جدید این امکان را پدید آورده است کــه حتی با گرانروی پایین‌تر باز هم محافظت بیشتری ارائه دهند.البته این به معنای استفاده از روغن رقیق‌تر برای خودروی صفر کیلومتر نیست! در این زمینه باید به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید. برای بعضی از خودروها استفاده از روغن رقیق‌تر در فصول سرد توسط کارخانه سازنده توصیه شده است.
۲. هر چقدر مواد افزودنی روغن بیشتر باشد بهتر است
مواد شیمیایی به کار رفته در بسیاری از افزودنی‌های رایج اثرات مواد افزودنی دیگر را خنثی ميکنند، یعنی این مواد افزودنی باید با یکدیگر هماهنگی کامل داشته باشند تا اثر هر یک از آنها حفظ شود.مقدار بیشتر از یک افزودنی خاص نیز لزوما بهتر نیست. به عنوان مثال افزودنی روی یا ZDDP کــه بسیار رایج است برای استفاده در موتورهایی کــه میل‌سوپاپ‌هایی با تایپیت‌های تخت دارند توصیه ميشود زیرا لایه محافظی بین بادامک‌ها و تایپیت‌ها ایجاد ميکند. با این حال مقدار بیشتر روی به معنای محافظت بهتر نیست بلکــه افزودن مقدار بیشتر روی فقط به این معناست کــه این افزودنی دیرتر تمام شده و اثر پایدارتری خواهد داشت.
۳. کاهش اصطکاک یعنی کاهش فرسایش
باور رایج درباره آب‌بندی یک موتور نو این است کــه قطعات نو باید با سایش آب‌بندی شوند. ایرادی کــه در این باور وجود دارد این است کــه اکثر مردم نميدانند کــه تفاوت زیادی میان کاهش اصطکاک و کاهش فرسایش وجود دارد. با اینکــه هر دو یک مفهوم یکسان به نظر ميرسند ولی این‌طور نیست. یک مثال بارز در این زمینه افزودنی ZDDP است. استفاده از این افزودنی در فرآیند آب‌بندی بسیار مهم است. خصوصا اگر خودروی شما میل‌سوپاپ‌هایی با تایپیت‌های تخت داشته باشد استفاده از نوع و مقدار صحیح این افزودنی باعث کاهش فرسایش ميشود. اما ZDDP اصطکاک را کاهش نميدهد.
تعویض روغن موتور ماشین
روغن‌های سینتتیک طوری طراحی شده‌اند کــه اصطکاک را کاهش دهند ولی موتور خودروی شما به اصطکاک نیاز دارد تا افزودنی ZDDP در آن اثر کند و بدون اینکــه قطعات موتور در طول آب‌بندی دچار فرسایش شوند، به صورت شیمیایی تماس قطعات با یکدیگر را برقرار کند. روغن‌های کم‌اصطکاک (خصوصا روغن‌های سینتتیک) طوری طراحی شده‌اند کــه اصطکاک را کاهش دهند و درنتیجه باعث ميشوند موتور خیلی دیرتر آب‌بندی شود.
روغن‌های مخصوص آب‌بندی با ترکیب شیمیایی مناسب نه تنها از فرسایش بیش‌ازحد قطعات جلوگیری ميکنند بلکــه سریع تماس میان قطعات موتور را برقرار کرده و آنها را آب‌بندی ميکنند. در این رویکرد فرسایش کمتر شده و موتور سریع‌تر آب‌بندی ميشود.
۴. روغن‌های مخصوص خودروهای مسابقه‌ای همیشه بهترین نوع روغن هستند
حتی اگر موتور خودروی شما قدرت بالایی داشته باشد و از تعداد زیادی قطعات با فناوری مسابقه‌ای ساخته شده باشد به این معنا نیست کــه روغن با فرمول مخصوص مسابقات بهترین گزینه ممکن برای آن است.باید به نوع کاربرد روغن توجه کنید. ازآنجایی‌کــه به‌ندرت پیش ميآید رانندگان خودروهای خیابانی و حتی خودروهایی کــه موتورهایی با عملکرد بالا دارند، پدال گاز را بیشتر از نصف فشار دهند معمولا دمای روغن در این موتورها به اندازه کافی بالا نميرود کــه آلودگی‌های موجود در روغن در اثر حرارت از بین بروند.
توجه داشته باشید کــه روغن‌های مسابقه‌ای مواد پاک‌کننده یا شوینده بسیار کمی دارند و طراحی آنها طوری است کــه بعد از چند دور مسابقه باید تعویض شوند بنابراین اگر قانون استاندارد تعویض روغن در خودروهای خیابانی کــه هر ۵۰۰۰ کیلومتر است را در مورد روغن‌های مسابقه‌ای اجرا کنید خیلی زود آلوده ميشوند و درنهایت این آلودگی‌ها به دیواره‌های سیلندرها آسیب ميرسانند و باعث نفوذ گازهای احتراق درون محفظه روغن و کنترل ضعیف مقدار روغن بین رینگ پیستون و دیواره سیلندر ميشوند.
