پایین بودن هورمون استروژن ، دلایل و راه درمان
استروژن هورمونی است که در بدن زنان وجود دارد و مقدار اندکی از آن در بدن مردان نیز یافت میشود. این هورمون با سیستم باروری زنان مرتبط است و به آن هورمون جنسی نیز گفته میشود زیرا تنظیم کننده عملکردهای جنسی است. در این میان انسانها نیز مکمل هایی تولید کردند برای کسانی که مقدار هورمون در بدنشان کم است.
کارکرد استروژن
استروژن هورمونی است که مسئول تکامل جنسی زنان با رسدن به بلوغ است. سایر عملکرد های استروژن شامل زیر است:
1 نقش مهم در سلامت فعالیت قلب و عروق (طبق اعلام انجمن قلب آمریکا)
2 شروع تغییرات در بافت سینه در زمان نوجوانی و بارداری. کمک به تنظیم سیکل‌های قاعدگی.
3 تنظیم وزن بدن با کمک به کنترل سوخت و سازِ دخیل در رشد و تکامل بافت استخوانی سالم (پیشگیری از پوکی استخوان با افزایش جذب و نگهداری کلسیم)
علل پایین بودن استروژن
عوامل زیادی در کم شدن استروژن ممکن است تاثیرگذار باشد زیرا استروژن بروروی عملکرد های وسیعی مانند ایجاد استخوان های سالم و سلامت هیجانی و … اثر میگذارد. پایین بود سطح استروژن در بدن زنان دلایل مختفی میتواند داشته باشد:
اختلالات تیروئید.
ورزش سنگین.
مشکل در عملکرد غده هیپوفیز.
سوء تغذیه که سبب کاهش وزن شدید میشود.
آنورکسیا یا بولیمیا (یا سایر اختلالات خوردن).
سندرم ترنر یک نقض ژنتیکی که تنها یک کروموزوم X را در می‌گیرد و سبب ناهنجاری‌های تکاملی و ناباروری میشود.
بیماری های خود ایمنی.
نقص های ژنتیکی که موجب عوارضی مانند نارسایی تخمدان میشود.
اختلالات کلیوی مزمن.
یائسگی وقتی یک زن به یائسگی میرسد تولید استروژن به طور پیوسته افت میکند و تا وقتی که کاملا قطع شود و زن یائسه میشود.
تاثیرات شیمی درمانی و داروهایی که برای سرطان بکار میرود.
ریسک فاکتور‌های پایین بودن استروژن
ریسک فاکتورهایی که برای پایین آمدن سطح استروژن در زنان به شکل های مختلف وجود دارد که یکی از آنها سن است. با رسیدن به سن 40 سالگی پایین آمدن سطح استروژن شروع میشود تا زمانی که به یائسگی کامل برسد.
دیر عوامل در پایین اومدن استروژن:
زیر نظر رژیم‌های سفت و سخت بودن برای کم کردن وزن
داشتن مشکلاتی در غده هیپوفیز
انجام ورزش های پُرشدت و سنگین
داشتن سابقه مشکلات هورمونی در خانواده که سبب عوارضی مانند کیست تخمدان میشوند
داشتن یک نوع اختلال خوردن مثلا آنورکسیا
نشانه های پایین بودن استروژن
پایین بودن استروژن نشانه های زیادی دارد و علائم آن بسیار شبیه علائم یائسگی است:
ناباروری
درد هنگام رابطه جنسی، به علت کم شدن روان کننده در واژن
پوکی استخوان
اختلال در عملکردهای جنسی
تعریق شبانه
بیخوابی
آمنوره (اغلب پریود نشدن)
حساس شدن سینه ها
سر درد
تشدید میگرن، در افرادی که از قبل دچار میگرن بوده‌اند
افسردگی
مشکل در تمرکز
خستگی
افزایش وزن
گُرگرفتگی
تشخیص پایین بودن استروژن
تشخیص پایین بودن سطح استروژن توسط پزشک انجام میشود و پزشک عوامل زیر را بررسی میکند:
معاینه فیزیکی و سابقه پزشکی
اسکن مغز یا تست DNA
یک سابقه خانوادگی که باعث میشود علت های احتمالی ژنتیکی برای پایین بودن استروژن بررسی شوند
ارزیابی علت‌های پنهان مانند مشکلی در عملکرد تیروئید یا اختلال در عملکرد غده هیپوفیز
آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون‌ها
درمان پایین بودن استروژن
درمان استروژن با مصرف هورمون های مصنوعی انجام میشود و به این روش درمان جایگزین هورمون میگویند. درمان پایین بود استروژن شامل زیر است:
ثابت کردن وزن سالم
درمان های طبیعی
غذاهای طبیعی یا مکمل هایی مثل سویا
و کاهش شدت ورزش و تمرین
ولی درباره سویا بخث های مختلفی وجود دارد برخی براین باورند که سویا باعث ایجاد سرطان سینه میشود. بهتر است برای استفاده از این مکمل با پزشک خود مشورت کنید.
درمان جایگزینی هورمون یا HRT
پزشکان میتونند از روش های دیگر برای درمان کم شدن استروژن استفاده کنند:
زیرپوستی، ساچمه‌هایی در زیر پوست کار گذاشته میشوند
واژینال
موضعی، به صورت کرم یا چسب
تزریق
خوراکی
نوع درمان جایگزین هورمونی برای افراد مختلف و بستگی به شدت، علت اصلی و علامت پایین بودن استروژن دارد و واقعیت این است که همه خانم ها واجد شرایط با درمان استروژن نیستند مثل خانم ها با فشار خون بالا و یا سابقه حمله ی قلبی یا سکته مغزی.
انواع مختلفی از HRT وجود دارد بعضی از آن ها استروژن و پروژسترون را باهم ترکیب میکنند و یک هورمون زنانه دیگر میسازند. استروژن فقط برای زنانی تجویز میشوند که تحت هیسترکتومی هستند. این در حالیست که ترکیب استروژن و پروژسترون برای کسانی تجویز میشوند که علائم یائسگی را دارند.
برای کسانی که یائسه نیستند دوز‌های بالای استروژن تجویز میشود مثلا کسانی که هیسترکتومی انجام داده اند. این روش برای پیشگیری از یک عدم تعادل ثانویه در هورمون ها، شکستگی استخوان و بیماری قلبی به کار میرود.
پزشک پایین‌ترین دوز استروژن یا استروژن / پروژسترون را برای بیماران تجویز میکند تا علائم بهتر شوند… درمان جایگزینی هورمون عوارض جانبی زیادی دارد از جمله خونریزی واژینال، گرفتگی پاها، سر درد، تهوع، حساس شدن سینه‌ها و …. مدت درمان به شیوه جایگزینی هورمون بستگی به شرایط هر خانم دارد. ریسک فاکتور‌های جدی HRT چون عوارضی، چون لخته شدن خون و سرطان میشوند.
چه کسانی می توانند تحت هورمون درمانی قرار بگیرند؟
استروژن سیستمیک با جود عوارضی که دارد موثر ترین روش درمان کم بودن سطح استروژن است. فواید هورمون درمانی میتواند ارزش عوارضش را داشته باشد در صورتی که سالم باشید و:
دچار پوکی استخوان باشید و سایر درمان‌ها موثر واقع نشده باشند.
پیش از ۴۰ سالگی، پریودهای‌تان متوقف شده باشند (یائسگی زودرس) یا قبل از ۴۰ سالگی، عملکرد نرمال تخمدان هایتان را از دست داده باشید (نارسایی زودهنگام تخمدانها)
گُرگرفتگی هایتان متوسط تا شدید باشد یا بقیه علائم یائسگی را در حد متوسط یا شدید داشته باشید.
هورمون درمانی برای چه کسانی مناسب نیست؟
این روش درمانی برای کسانی که تحت سرطان سینه، سرطان تخمدان، سرطان اندومتر، لخته خون در پاها یا ریه‌ها، بیماری کبد، سکته مغزی یا خونریزی واژینال دارند نامناسب است.
اگر نشانه های یائسگی اذیتتان نمیکند و بعد از 40 سالگی یائسه شده اید نیازی به درمان هورمونی ندارید در عوض میتوانید با مراجعه به پزشک از عوارض آن جلوگیری کنید عوارضی چون پوکی استخوان و بیماری قلبی.
پایین بودن سطح استروژن می تواند بر خیلی از جوانب سلامت و تندرستی یک زن اثر بگذارد، امثل سلامت جسمی، هیجانی و جنسی او. ضمنا با پایین آمدن سطح استروژن، خطر بیماری های جدی نیز زیاد میشود، مثل بیماری های قلبی، پوکی استخوان و چاقی.
هر خانم که با علائم استروژن کم روبروست باید هر چه زودتر با پزشک مشورت کند. خیلی از کارشناسان می گویند پایین بودن سطح استروژن هر چه زودتر تحت درمان قرار بگیرد، نتیجه‌ی درمان موثرتر است.
درمان برای زنانی که سطح استروژنشان پایین است، گوناگون میتواند باشد که بستگی به علت، شدت و بقیه فاکتور‌های مرتبط مانند سن دارد. درمان پایین بودن استروژن درطول سال های اخیر پیشرفت هایی کرده است و HRT میتواند بسیار مفید باشد.
یک سری از اطلاعات جمع آوری شدهنشان دهنده آن هستند که استروژن در صورتی که در سالهای اولیه بعد از یائسگی دریافت شود میتواند خطر بیماری های قلبی را کم کند. به طور کلی بهترین کاری که میتوانید بکنید این است که در مورد انتخاب بهترین روش درمانی مناسب خودتان با پزشکتان مشورت کنید.
