ماه چهارم بارداری | اندازه شکم و غذاهای ممنوعه
اگر در ماه چهارم بارداری تان هستید به شما خواهیم گفت که در این ماه باید چه کارهایی را انجام بدهید و چه تغذیه داشته باشید. تبريك مي‌گوييم شما وارد سه ماهه دوم بارداري شده‌ايد. به ماه آرام بارداري خوش آمديد! يك‌سوم ابتداي بارداري يكي از پراســترس‌ترين زمان‌هايي اســت کــه هر مادري ممكن اســت با آن مواجه شود و شما با رسيدن به ماه چهارم، اين دوره پراســترس و ناآرام را پشت سر گذاشته‌ايد.
مهم‌ترين تجربه‌اي کــه قرار اســت در اين سه ماه لذتش را ببريد، حركات جنين اســت. بالاخره در اين ماه با حس كردن حركت جنين در رحم‌تان به شما ثابت مي‌شود کــه بارداريد. حالا وقت آن اســت کــه نفس راحتي بكشيد، هر روز با فرزندتان حرف بزنيد و با آرام كردن محيط خانه، به او هم آرامش دهيد. نگران نباشيد، كارتان در اين ماه سخت نيست؛ با توضيحاتي کــه در ادامه مي‌دهيم مي‌فهميد کــه شما و فرزندتان در اين ماه به چه مراقب‌هايي نياز داريد.
تغييرات بدني
در اين ماه بدون شك به اين نتيجه می رسید کــه ديگر لباس‌هاي‌تان اندازه‌تان نمي‌شود. تا هفته 16 خط كمر شما كم‌كم ناپديد مي‌شود و تا هفته 17 بالاي رحم شما بين اســتخوان شرمگاهي و ناف قرار مي‌گيرد، بنابراين سعي نكنيد با لباس‌هاي تنگ به خودتان فشار بياوريد. حالا کــه حال‌تان بهتر اســت سري به فروشگاه‌هاي لباس بارداري بزنيد و يكسري لباس گشاد بخريد. ديگر تغييراتي کــه بايد انتظار داشته باشيد، شامل موارد زير اســت:
به ماه آرامش خوش آمديد
• اين ماه هيجان‌انگيز اســت زيرا براي اولين بار مي‌توانيد تكان‌هاي جنين را احساس كنيد. انگار پروانه‌اي در معده شما حركت مي‌كند. باور كنيد يا نه كودك شما تا هفته شانزدهم فرم كلي خود را پيدا كرده اســت.
• در اين ماه، رحم كم‌كم وارد شكم مي‌شود و درنتيجه تكرر ادرار كاهش پيدا مي‌كند.
• قلب شما در حال حاضر 20 درصد بيشتر از حد معمول خون پمپاژ مي‌كند چون جنين براي رشدش به اكسيژن نياز دارد.
• علائمي کــه در اين ماه در شما بروز مي‌كند ممكن اســت شبيه ماه قبل بوده و شامل موارد زير باشد: خستگي، يبوست، سوزش معده، نفخ، خونريزي بيني، خونريزي لثه، افزايش اشتها، تورم مچ پا، رگ‌هاي واريسي، ترشحات سفيد واژن و تنگي نفس.
• در اين ماه ممكن اســت به‌طور متوسط هفته‌اي 453 گرم وزن اضافه كند. در طول اين سه ماه بايد هر روز 300 كالري بيشتر مصرف كنيد. يك ليوان كورن فلكس با شير و موز حدود 300 كالري اســت ولي اگر گرسنه‌ايد بهتر اســت خودتان را محدود نكنيد.
• سردردهاي گاه و بي‌گاه نيز آزاردهنده اســت. به دليل قطع مصرف مسكن‌ها در اين دوره بهتر اســت با كمپرس آب سرد در ناحيه پيشاني و گردن، دردها را كاهش دهيد.
به فكر سوزش سر دل باشيد
سوزش سر دل يك علامت جديد و اذيت‌كننده در اين ماه اســت. اين وضعيت احساس سوزشي اســت کــه در قفسه سينه به دليل رفلاكس اسيد‌هاي معده و برگشت آنها به مري ايجاد مي‌شود. در اين دوران هورمون‌ها باعث مي‌شوند دريچه‌اي کــه در بالاي معده قرار دارد باز شده و درنتيجه اسيدها به مري بازگردند. سوزش دل زماني بدتر مي‌شود کــه دراز بكشيد. براي جلوگيري از اين حالت بهتر اســت از غذاهاي پرادويه و چرب پرهيز كنيد و وعده‌هاي غذايي كوچك اما مكرر داشته باشيد.
مي‌توانيد شب‌ها قبل از خواب يك ليوان شير بخوريد، چون سوزش سر دل را كاهش مي‌دهد. از پزشك متخصص بخواهيد آنتي‌اسيدهايي کــه در دوران بارداري مي‌توانيد اســتفاده كنيد، براي‌تان تجويز كند.
تغييرات پوست و مو را جدي نگيريد!
هورمون‌ها همچنين مي‌توانند رشد مو و وضعيت پوست‌تان را غيرقابل پيش‌بيني كنند. موهاي‌تان ممكن اســت ضخيم‌تر شود يا حتي دچار ريزش مو شويد. اما به‌طور كلي در دوران بارداري موهاي خشك، خشك‌تر مي‌شود و موهاي چرب، چرب‌تر. پوست‌تان هم مي‌تواند در رنگ و بافت شفافيت سابق را نداشته باشد و برخي عروق خوني كوچك زير پوست‌تان قابل مشاهده باشد. نگران نباشيد اين مشكلات معمولا با اســتفاده از كانسيلر قابل ترميم اســت. اگر پوست‌تان در دوران بارداري حساس‌تر شد حتما از محصولات مراقبت پوستي ضدحساسيت اســتفاده كنيد.
حساسيت رواني‌تان كم مي‌شود
نوسانات خلقي كمتري در اين سه ماه اتفاق مي‌افتد. ممكن اســت مدام نگران اين باشيد کــه ناخواســته به جنين آسيب بزنيد يا حتي از اين ناراحت باشيد کــه ظاهرتان به هم مي‌ريزد. حتي اين حس ممكن اســت سراغ‌تان بيايد کــه آيا مي‌توانيد مادر خوبي باشيد و نگران توانايي‌هاي‌تان در اجراي امور خانه باشيد. اما نگران نباشيد، همه اينها طبيعي اســت و اتفاقا حالا کــه وارد سه‌ماهه دوم شديد كم‌کم اين نگراني‌ها هم كاهش مي‌يابد.
جلوي خروپف را نمي‌توانيد بگيريد
در دوران بارداري راه‌هاي هوايي به دهان و بيني باريك مي‌شود و هورمون‌هايي کــه ليگمان‌هاي شما را براي تولد به حالت اســتراحت درمي‌آورد ممكن اســت درباره عضلات راه‌هاي هوايي هم همين كار را كرده باشد و گلوي شما را هنگام نفس كشيدن دچار لرزش كند. تورم بيني هم يكي از دلايل ايجاد خروپف اســت. سطح بالاي اســتروژن و پروژسترون به ضخيم شدن غشای مخاطي پوشاننده بيني كمك می‌كند. بهترين راه اين اســت کــه از دستگاه‌هاي مرطوب‌كننده هوا در اتاق خواب اســتفاده كنيد.
ورزش را تعطيل نكنيد
در اين ماه لازم نيست ورزش‌هايي مانند كار با وزنه روي نيمكت را کــه براي كمرتان انجام مي‌داديد، متوقف كنيد. در اين حالت قلب شما بالاتر از جنين قرار دارد و آسيبي متوجه جنين نمي‌شود. اگر شنيده‌ايد کــه نبايد به پشت بخوابيد و ازقضا مدتي به اين حالت ورزش كرديد نگران نباشيد، بدن شما راهي براي اعلام وضعيت ناراحت به شما دارد و شما قبل از اينکــه به جنين آسيبي وارد كنيد نسبت به اين وضعيت آگاه خواهيد شد. مثلا اگر همين‌طور کــه به پشت خوابيده‌ايد حالت تهوع به شما دست داد يك علامت براي تغيير وضعيت شماســت. خيلي عالي خواهد بود اگر بتوانيد در يكي از كلاس‌هاي مربوط به آموزش‌هاي دوران بارداري و تمرينات زايمان ثبت‌نام كنيد.
به پروبيوتيك‌ها فكر كنيد
اســتفاده از مواد غذايي پروبيوتيك باعث افزايش سيستم ايمني بدن شما شده، مشكلات گوارشي مانند اسهال و يبوست را برطرف كرده و با مسموميت‌هاي غذايي باكتريايي مانند سالمونلا مقابله مي‌كند. اين نوع مواد غذايي به جذب كلسيم كمك مي‌كند و خطر ايجاد حساسيت در نوزاد را به‌شدت كاهش مي‌دهد. خوردن ماســت پروبيوتيك هم كمك‌كننده اســت اما باكتري‌هاي مفيد آن به اندازه مكمل‌هاي پروبيوتيك نيست.
مكمل‌هاي پروبيوتيك مي‌تواند تمام منافعي کــه ذكر شد براي‌تان فراهم كند، بنابراين مي‌توانيد از پزشك‌تان بخواهيد اگر لازم اســت مكمل‌هاي پروبيوتيك مصرف كنيد. اگر در طول دوران بارداري به شما آنتي‌بيوتيك تجويز شد مكمل‌هاي پروبيوتيك مي‌تواند به شما و جنين كمك كند و از عفونت جلوگيري كند.
يبوست را مهار كنيد
اگر شنيده‌ايد کــه خانم‌هاي باردار هر پنج دقيقه مجبورند به دستشويي بروند، آن طرف قضيه يبوست مداوم اســت. افزايش توليد پروژسترون باعث كاهش حركت عضلات شكمي شده، بنابراين يبوست اتفاق مي‌افتد. در طول بارداري آب كمي در روده شما جذب مي‌شود و اين يبوست را تشديد مي‌كند. قرص آهني کــه براي كم‌‌خوني مصرف مي‌كنيد هم در اين موضوع دخيل اســت. براي كاهش علائم يبوست بهتر اســت آب زيادي مصرف كنيد و هر روز ورزش كنيد، اين غذاها را هم در رژيم غذايي‌تان قرار دهيد:
• غلات: اســتفاده از نان و بيسكويت‌هاي سبوس‌دار
• ميوه‌هاي فيبري: سيب با پوست، توت‌فرنگي، گلابي با پوست، انبه و موز
• ميوه خشك: خرما، قيسي، آلو و انجير
• سبزي‌هاي سرشار از فيبر: لوبيا، بروكلي، كاهو، كلم، سيب‌زميني و گوجه فرنگي
دکتر نسرین زارع‌پور، متخصص زنان و زایمان این توصیه‌‌ها را با شما درمیان می‌گذارد:
آزمايش‌هاي مهم ماه
بررسي‌هايي کــه در اين ماه بايد انجام دهيد مشابه ماه قبل اســت و پزشك بايد مواردي مانند وزن، فشار خون، اندازه و شكل رحم، قند و پروتئين ادرار، ضربان قلب جنين و نشانه‌هاي تورم مچ پا، تغييرات بينايي يا درد شكمي را بررسي كند. ممكن اســت آزمايش‌هايي براي اين ماه به شما پيشنهاد شود:
• سونوگرافي در هفته 16 تا 20. سونوگرافي امواج صوتي ايجاد مي‌كند تا عكسي از جنين در مانيتور به مادر بدهد. سونوگرافي در اين ماه مي‌تواند حضور دوقلوها و موقعيت دقيق جفت را مشخص كند. بهتر اســت اين سونوگرافي را با مثانه پر انجام دهيد.
• آزمايش آلفافتوپروتئين براي مشخص كردن نقايص لوله عصبي در هفته شانزدهم انجام مي‌شود. اين آزمايش در ادامه آزمايش‌هاي غربالگري تركيبي اســت کــه در هفته‌هاي 11 و 13 انجام مي‌شود. اگر AFP در خون شما زياد باشد ممكن اســت به اين معنا باشد کــه دوقلو حامله‌ايد يا جنين مبتلا به اسپينابيفيدا، نوعي نقص لوله عصبي اســت. اگر ميزان AFP پايين باشد به معناي اين اســت کــه شما به‌تازگي باردار شده‌ايد و سن بارداري‌تان آن چيزي کــه فكر مي‌كرديد، نيست. اگر AFP غيرطبيعي باشد سونوگرافي مفصل‌تری براي بررسي ستون فقرات جنين لازم اســت.
• بررسي آمنيوسنتز براي تشخيص آن اســت کــه جنين كروموزوم غيرطبيعي نداشته باشد. اين آزمايش براي خانمي تجويز مي‌شود کــه در آزمايش‌هاي قبلي او نشانه‌هايي از برخي مشكلات وجود داشته باشد. آمنيوسنتز به زنان بالاي 35 سال هم به منظور بررسي سندرم داون توصيه مي‌شود. اين كار خطر سقط جنين را هم به همراه دارد.
مطالب بیشتر:
۱۴ روش تست بارداری خانگی که فوری جواب می‌دهد
شرح وضعیت مادر و جنین در هفته چهاردهم بارداری
