معرفی داروی سوربیتول Sorbitol و موارد مصرف آن

معرفی داروی سوربیتول Sorbitol و موارد مصرف آن

ســوربــیتول يــا گلوسیتول یک قنــد الکلی مــی بـاشــد که در بدن انســان بـه کنــدی متــابولیزه مــی شــود. ســوربــیتول بـه شکل پودر بـه عنوان ملین مورد اســتفاده قرار مــیگیرد. ســوربــیتول از کاهش گلوکزبـه دســت مــی آید، بـا جابـه جایی گروه هیدروکسیل بـه جای گروه آلدهید. ســوربــیتول در آلو سيــاه، سیب، گلابــی و هلو قرار دارد.

 

پودر ســوربــیتول چیســت؟

ســوربــیتول از داروهــای ملین اســت که برای برطرف کردن یبوســت مورد اســتفاده قرار مــی‌گیرد. اگرچه چنــین داروهــایی بـه هنگام بروز یبوســت مــی‌تواننــد مفید واقع شــونــد امــا توجه داشته بـاشید که مصرف مداوم آن‌هــا در کار روده‌هــا اختلال ایجاد مــی‌کنــد. بنــابراین این دارو بـاید تــا زمــانــی که عادت‌هــای روده، بـه حالت عادی بـازگردد، اســتفاده شــود. معمولا فرآورده‌هــای ملین را بـاید تنهــا برای درمــان کــوتــاه مدت (کمتر از یک هفته) بکار برد. لازم بـه ذکر اســت که ســوربــیتول بـه صورت طبــیعی در بسيــاری از مــیوه‌هــا و سبزیجات وجود دارد و بـا مصرف مداوم مــیوه و سبزیجات تــازه مــی‌توان از بروز یبوســت تــا حد زيــادی، پیشگیری کرد.

 

ســوربــیتول در مــيــان بدنســازان بـه عنوان یک داروی پاکســازی کننــده مورد اســتفاده قرار مــی‌گیرد. در واقع این افراد بعد از مصرف دوره‌هــای داروی اســتروئیدی، برای پاکســازی کبد خود از پودر ســوربــیتول همراه بـا عرق کاسنــی اســتفاده مــی‌کننــد.

 

موارد و مقدار مصرف:

الف) تخلیه روده.

بزرگســالان و کــودکان 12 ســاله و بزرگتر:مقدار 120 مــیلی لیتر از محلول 30-25 درصد از راه رکتوم مصرف مــی شــود.کــودکان 11-2 ســاله:مقدار 60-30 مــیلی لیتر از محلول 30-25 درصد از راه رکتوم مصرف مــی شــود.

ب) بـه عنوان داروی کمکی همراه بـا سدیم پلی اســتیرن ســولفونــات برای جلوگیری از یبوســت. مقدار 15 مــیلی لیتر از محلول 70 درصد از راه خوراکی تــا بروز اسهــال، مصرف مــی شــود، و يــا 100-20 مــیلی لیتر از محلول آن بـه عنوان حامل خوراکی همراه بـا رزین مصرف مــی شــود.
راه دیگر، مصرف مقدار 120 مــیلی لیتر از محلول 30-25 درصد از راه رکتوم اســت.

مصرف خوراکی سوربیتول با دوز بیست تا پنجاه گرم برای درمان یبوست

 

مصرف برحسب انــدیکاسیون:

مصرف محلول سی درصد ســوربــیتول بـه عنوان آلترنــاتیو گلوکز در تغدیه وریدی ( عدم مصرف بــین مـنظور بـه دلیل خطر بروز اسیدوز لاکتیک ) . مصرف خوراکی يــا رکتــال ســوربــیتول بـا دوز بــیســت تــا پنجاه گرم بـه عنوان مـلین اسموتیک و موثر در درمــان یبوســت . مصرف محلول هــای سی درصد ســوربــیتول بـه عنوان مــاده شســتشــو دهنــده در اقدامــات جراحی ترانس یورترال . مصرف بـه عنوان مــاده شیرین کننــده فرآورده هــای غذایی بــیمــاران ديــابتیک . مصرف بـه عنوان جایگزین ســوکروز در محصولات فاقد شکر برای کـاهش احـتمــال پوسیدگی دنـدان هـا. مصرف در فرآورده هــای آرایشی و نــیز خمــیردنــدان بـه عنوان ثابت کننــده.

 

مکانــیسم اثر

ســوربــیتول بـا تحریک موضعی خود در روده موجب کشیده شــدن آب از بـافت هــا بـه داخل مدفوع شــده و در نتیجه تخلیه مدفوع را تحریک مــی کنــد. اثر مسهل این دارو بـا مصرف مقادیر بسيــار زيــاد آن (g/day 25) حاصل مــی شــود.

 

فارمــاکــوکینتیک ســوربــیتول

جذب ســوربــیتول از مجرای گوارش بسيــار ضعیف اســت. این مــاده در کبد متــابولیزه شــده و بـه فروکتوز تبدیل مــی شــود. بخشی از ســوربــیتول نــیز بـه گلوکــوز متــابولیزه مــی شــود.

 

منع مصرف ســوربــیتول

ســوربــیتول در بــیمــاران مبتلا بـه عدم تحمل ارثی فروکتوز يــا در بــیمــاران مبتلا بـه عیب کار کلیه يــا آسیب شــدید کبد نبـاید مصرف شــود.

عوارض جانبی این دارو اسهال میباشد

عوارض جانبــی

دســتگاه گوارش:اسهــال.

تداخل دارویی ســوربــیتول (Sorbitol)

—————-

 

مصرف ســوربــیتول (Sorbitol) در بـارداری

FDA طبقه بنــدی:C.

 

ســوربــیتول دربدنســازی

بدنســازان و ورزشکارانــی که از داروهــای اســتروئیدی اســتفاده مــی کننــد بـایســتی پس از پايــان هر دوره بـه وسیله این مکمل گيــاهی کبد خود را پاکســازی کننــد و نــیز ورزشکارانــی که مکمل بـه مقدار زيــاد و متنوع اســتفاده مــی کننــد نــیز برای آنکه کارکرد طبــیعی کبد را حفظ نمــاینــد و بـهره بــیشتری از مکمل هــا ببرنــد هر چنــد مــاه یکبـار بـایســتی کبدشان را پاکســازی کننــد.بـهترین روش برای پاک ســازی کبد این هســت که بعد از اتمــام دوره روزانه یک بســته ســوربــیتول را بـا یک اســتکان عرق کاسنــی مخلوط کرده و نــاشتــا مصرف کنــید .

متاسفانه این روزها ار دازو های ملین برای کاهش وزن استفاده می شود

فرآورده هــای ملین (ضد یبوســت)

متأسفانه امروزه اغلب از داروهــای ملین (ضد یبوســت) جهت کاهش وزن و لاغری اســتفاده مــی شــود در حالیکه مصرف ملین هــا بـه این منظور بسيــار خطرنــاک بوده و مــی توانــد بـه مشکلات جدی نظیر کمبود ویتــامــینهــا و مواد معدنــی ضروری بدن منجر شــود و از ســوی دیگر نوعی وابســتگی ایجاد کنــد بطوریکه بدون مصرف فرآورده ملین، عملکرد دفعی روده مختل خواهد شــد. بنــابراین، فرآورده هــای ملین را بـاید تنهــا برای درمــان کــوتــاه مدت (کمتر از یکهفته) بکار برد و بلافاصله پس از بـازگشت حرکات روده، بـه حالت طبــیعی مصرف آنرا قطع نمود.
غالبـاً یبوســت خودبخود بـهبود مــی يــابد امــا در صورتیکه جنبـه آزادهنــده ای بـه خود بگیرد، مــی توان از یک ملین منــاسب برای رفع علائم آن بـهره گرفت. ملین هــای متنوعی وجود دارنــد که در سرعت شروع اثر، محل اثر (راســت روده- روده بزرگ و روده کــوچک)، اشکال دارویی، فواصل مصرف، طعم، عوارض جانبــی و بـهــاء متفاوتنــد. بنــابراین، برحسب نوع مشکل خود مــی توانــید منــاسب ترین آنهــا را انتخاب کنــید. توجه داشته بـاشید که کلیه فرآورده هــای ملین در مقادیر بـالاتر، بصورت مسهل عمل مــی کننــد.

 

ملاحظات اختصاصی

1- قدرت شیرین کننــدگی ســوربــیتول نصف ســاکاروز اســت.

2- ســوربــیتول بـه صورت طبــیعی در بسيــاری از مــیوه هــا و سبزیجات وجود دارد و بـه طور تجارتی از احيــای گلوکز تهیه مــی شــود.

3- ســوربــیتول بـه عنوان یک داروی شیرین کننــده نــیز عمل مــی کنــد. این دارو بـه مقدار کم بـه عنوان منبع کربوهیدرات در فرآورده هــای غذایی بــیمــاران مبتلا بـه ديــابت و در فرآورده هــای بدون شکر برای جلوگیری از فســاد دنــدان هــا اســتفاده مــی شــود.

4- ســوربــیتول خاصیت پایدار کننــده و مرطوب کننــده نــیز دارد و در محصولات آرایشی و دارویی مختلف، مــاننــد خمــیردنــدان، اســتفاده مــی شــود.

 

دارو هــای هم گروه ســوربــیتول

Bisacodyl

Plantago ovata Foesk

Castor Oil

Docusates

Polyethylene Glycol

Glycerin

Liquid Paraffin

Magnesium Hydroxide

Cassia Angustifolia

Magnesium

 

شرایط نگهداری :

دارو را در جای خشک و خنک نگهداری نمــایید .

از مصرف داروهــای تــاریخ گذشته خودداری شــود .

دارو را دور از دســترس اطفال قرار دهید .

حتما دارو را با نظر پزشک مصرف کنید

نکاتی که در ارتبـاط بـا مصرف پودر ســوربــیتول بـاید بدانــید

اگر همراه بـا یبوســت، بـه مشکلات دیگری نظیر تهوع و اســتفراغ مبتلا هســتید، قبل از مصرف دارو، موارد را بـه اطلاع پزشک برســانــید.

 

اگر در دوران بـارداری يــا شیردهی هســتید، بـه پزشک خود بگویید.

 

دارو را دقیقا طبق دســتورالعملی که پزشک داده اســت، اســتفاده کنــید.

 

در صورت فراموش کردن مصرف یک نوبت از دارو، بـه محض بـه خاطر آوردن دوز فراموش شــده آن را مــیل کنــید. امــا اگر تقریبـا زمــان نوبت بعدی رسیده اســت، نوبت فراموش شــده را رهــا کرده طبق برنــامــه منظم خود عمل کنــید و مقدار دارو را دو برابر نکنــید.

 

طی درمــان بـا این دارو، از مصرف دیگر مسهل‌هــا، پرهیز کنــید.

 

فهرســت تمــامــی داروهــایی را که در حال اســتفاده از آن هســتید (چه گيــاهی و چه پزشکی) در اختيــار پزشک قرار دهید. ممکن اســت برخی از داروهــا مــیزان اثربخشی داروهــای دیگر را تحت تــاثیر قرار دهنــد.

 

چنــانچه بـا مصرف این دارو دچار علائم حســاسیت مثل تنفس سخت، تورم چهره، لب‌هــا، زبـان يــا گلو شــدید، مصرف را ادامــه نــداده و بـه اورژانس رجوع کنــید.

 

افراد ســالمنــد ممکن اســت حســاسیت بــیشتری نسبت بـه اثرات این دارو، داشته بـاشنــد.

 

مصرف این دارو برای کــودکان، توصیه نمــی‌گردد.

 

از این دارو برای مدت بــیش از یک هفته بدون مشــورت پزشک، اســتفاده نکنــید.

 

ســوربــیتول در بــیمــاران مبتلا بـه عدم تحمل ارثی فروکتوز يــا در بــیمــاران مبتلا بـه بــیمــاری‌هــای کلیوی يــا آسیب شــدید کبد، نبـاید مصرف شــود.