اگر دختری از پسری خواستگاری کند ،تکلیف چیست؟
نظر شما درباره خواستگاری دختر از پسر چیست؟ مي دانیم کـــه تقریبا در تمام جهان رسم بر این است کـــه پسر انگشتر رو به دختر کند و از وی خواستگاری کند اما خب برخی اوقات دختر دلش پیش پسر گیر مي کند ، حالا تکلیف چیست؟
خواستگاری دختر از پسر
چند وقت قبل یک دختر خانم در حاشیه مراسم افتتاح یک رستوران از محمدرضا گلزار خواستگاری کرد. قبل‌ترش ویشکا آسایش در گفت وگویی با یک تلویزیون اینترنتی اعلام کرد خودش از همسرش خواستگاری کرده. به تازگی هم کـــه محمد موسوی والیبالیست خوش قد و بالای کشورمان در برنامه «دورهمي» گفت چند باری خانم ها با حضور در هتل محل اقامتش همراه با خانواده از او خواستگاری کرده اند.
هر بار کـــه خبرهایی این چنینی از سلبریتی ها منتشر مي شود ماجرای خواستگاری دختر خانم ها از آقایان داغ مي شود. بحث اصلی این است کـــه اگر یک خانم به آقایی علاقه مند شد و احساس کرد مي تواند با او خوشبخت باشد چه رفتاری باید داشته باشد؟ باید از ترس این کـــه احیاناً برچسب خواستگار نداشتن، وقیح بودن و… به او بخورد بی خیال حسش شود و شاهد ازدواج فرد مورد علاقه اش با دیگری باشد؟
اتفاقی کـــه در بسیاری از اوقات موجب تجرد قطعی دختر شکست خورده هم مي شود. یا دختر مي تواند با رعایت چارچوب هایی کـــه باعث حفظ شأن خودش و خانواده اش باشد از طریق واسطه قابل اطمينانی دغدغه اش را پیگیری کند؟ البته حساب خواستگاری دختر خانم ها از سلبریتی ها کاملاً جداست، این کـــه یک دختر به کسی کـــه هم کفو او نیست و اصلاً نمي شناسدش با یک دسته گل پیشنهاد ازدواج بدهد با این کـــه یک دختر خانم به همکار یا همکلاسی یا فاميلش احساس علاقه کند و از مسیر درستش پیگیر ماجرا باشد اساساً فرق دارد. در این پرونده و به بهانه صحبت های محمد موسوی سراغ موضوع جالب خواستگاری دخترها از پسرها و شرایطش رفتیم.
وقتی یک دختر یا خانواده اش از شما خواستگاری مي کند …
ماجرای ابراز علاقه و خواستگاری دخترها از پسران، دو وجه دارد؛ یک بخش ماجرا این است کـــه دخترها یاد بگیرند چطور از راه درست و با حفظ عزتنفسشان احساس شان را زیر پا نگذارند و خانوادههای دختردار هم ظرفیت پذیرش این مسئله را در خودشان ایجاد کنند تا بهجای سرزنش، از دخترشان و خواستهاش حمایت کنند. آن طرف قصه، اما پسرها و خانوادههایشان هستند کـــه نوع برخورد و واکنششان به این مسئله هنوز بهقدر کافی پخته نیست. برای همين فکر کردیم بد نیست این بخش پرونده را به گفتوگویی بیتعارف با پسرها و پدر و مادرهایشان اختصاص بدهیم:
هر حرف و رفتاری را ابراز علاقه و خواستگاری قلمداد نکنید؛ یک درخواست کمک از طرف همکارتان، یک تشکر صميمانه از طرف همکلاسیتان، یک جمله تحسینبرانگیز از طرف همسایه‌تان بهمعنی خواستگاری کردن از شما نیست. اگر استادتان با شما خوشرفتار است، منظورش این نیست کـــه آرزو دارد دامادش شوید. تا وقتی از ابراز علاقه کسی مطمئن نشدهاید، کاری نکنید کـــه آبروی طرف مقابل بهخطر بیفتد.
اگر تعبیر شما از رفتار طرف مقابل درست بود؛ یعنی اگر دختری/ خانواده دختری مستقیم یا غیر مستقیم به وصلت با شما تمایل نشان داد، هیچ معنایی ندارد جز همانی کـــه شما وقتی به خواستگاری ميروید در ذهن دارید؛ بهنظر ميرسد این آدم، مناسب من /دختر من است. درست است کـــه در جامعه ما خواستگاری کردن دخترها، خیلی مرسوم نیست اما هر امر غیرمرسومي لزوما معنای منفی پنهانی ندارد. کلیشههای مندرآوردیِ «لابد هیچ خواستگار دیگهای نداره»، «چه دختر بیحیایی»، «نکنه به مال و اموال ما چشم دوختن» و … را دور بریزید. تحقیق کردن و پرسوجو و آشنایی به درد همين موارد ميخورد.
خواستگاری دخترها از شما، معنای فوق مثبت پنهانی هم ندارد؛ وقتی از دختری خواستگاری ميکنید، منظورتان این نیست کـــه او مهمترین آدم روی کره زمين است. فقط فکر کردهاید او احتمالا ميتواند شریک زندگی آیندهتان باشد، درست یا غلط بودن این فکر بعدها در جریان آشنایی مشخص خواهدشد. متقابلا خواستگاری دختران از شما هم به این معنی نیست کـــه شما مهمترین آدم روی کره زمين هستید، پس ماجرا را زیادی بزرگ نکنید.
اگر خواستگاری به خوشی سرگرفت و به ازدواج ختم شد هم لازم است شما و خانوادهتان یکسری نکات را یادتان بماند. وقتی دو نفر در کنار هم زندگی ميکنند –درشرایط عادی- یعنی هردو به این وصلت راضی بودهاند. پس دیگر فرقی نميکند چه کسی پا پیش گذاشتهاست؛ موقع دعوا و ناراحتی بهزبان آوردن جملاتی مثل «تو بودی کـــه به من پیشنهاد دادی»، هیچ فایدهای ندارد جز نابودکردن رابطه و زندگیتان.
اگر در بین فاميل و آشنایان شما خواستگاری دختران از پسران مسئله نپذیرفتنی و احیانا مذمومي است، لازم نیست آنها از جزئیات آشنایی شما و همسرتان باخبر شوند. منظورم این نیست کـــه پنهانکاری کنید چون هیچ امر قبیحی اتفاق نیفتاده کـــه نیاز به پنهان کردن داشتهباشد، فقط حواستان باشد مدام جلوی همه به شوخی و جدی نگویید «ایشون بود کـــه از من خواستگاری کرد». پچپچها و نگاههای معنیدار دیگران هیچ خوشایند همسرتان نیست.
پاسخ هایی روان شناسانه به رایج ترین سوالات درباره خواستگاری دختر از پسر
بنفشه دولت آبادی، کارشناس ارشد مشاوره خانواده
خواستگاری و ازدواج یک راه و یک شیوه ندارد. این اتفاق غافلگیر کننده، ممکن است برای هر کدام از ما به شکلی خودش را نشان دهد اما حالا مي خواهیم به سراغ نوعی خاص تر از خواستگاری ها برویم. خواستگاری دختر از پسر! همين جمله کافی است تا بمبی بین اعضای خانواده منفجر شود و همه شروع کنند به اظهار نظر و قضاوت. اظهارنظرهایی کـــه البته معمولا با نهی و بدگویی از دختر همراه است و همين مسئله باعث شده کـــه دخترها با وجود علاقه به طرف مقابل نتوانند این مسئله را پیگیری و به نوعی از مرد مورد نظرشان خواستگاری کنند.
مزایای خواستگاری دخترها از پسر
با این حال، باید یادمان باشد به بهانه تغییر یک فرهنگ نباید ارزش های انسانی و اعتقادی کم رنگ شود. همان طور کـــه در بیشتر جوامع عرف است پسران با کمال احترام و تشریفات ویژه به خدمت خانواده دختر مي رسند و از او خواستگاری مي کنند، اما در برخی مناطق جهان خانم ها به خواستگاری آقایان مي روند. حال چگونه باید این بحران را پشت سر گذاشت کـــه در این ماجرا به دختر خانم ها آسیب روحی وارد نشود
و این مسئله به بهترین و منطقی ترین شکل ممکن حل شود؟ اگر این مسئله به طور اصولی فرهنگ سازی شود، ازدواج ها به مراتب ساده تر مي شود و اگر پیشنهاد دهنده دختر باشد به مرور مسلماً رسم های مجلل و اضافی و مهریه های عجیب از بین مي رود و سنت های اشرافی و مصرف گرایانه از بین خواهد رفت. در ضمن هیچ دختری با پسری ازدواج نخواهد کرد کـــه قبل از او عاشق دیگری شده و فقط به خاطر یک باور عمومي نتوانسته عشق اش را مطرح کند و تا آخر عمر به خاطر آن ماجرا مي سوزد و مي سازد!
باید فرهنگ سازی شود
خواستگاری چه از طرف پسر چه از طرف دختر صورت گیرد باید بر مبنای سه دیدگاه فرهنگی، اعتقادی و ضوابط و چارچوب های اجتماعی باشد و البته در هیچ قانونی تعیین نشده است کـــه دختر از پسر خواستگاری نکند و هیچ الزامي هم تعیین نشده کـــه حتما پسر از دختر خواستگاری کند. در این بین، تنها مشکلی کـــه در بحث خواستگاری دختران از پسران وجود دارد بُعد فرهنگی آن است و اصولا دختران حتی در مواردی کـــه تمایل داشته باشند تن به این کار نمي دهند
چون از شنیدن جواب منفی و خرد شدن غرورشان واهمه دارند و از همه مهم تر، شاید بعدها در زندگی مشترک این خواستگاری دستاویزی برای طعنه و کنایه مرد باشد. به عقیده ما مشاوران خانواده و روان شناسان، برای این کار باید به طور جدی فرهنگ سازی شود. البته مسئولان، فرهیختگان، استادان دانشگاه ها و رسانه ها در امر فرهنگ سازی در این زمينه مي توانند پیشتاز باشند تا خانواده ها درک بهتری از این ماجرا داشته باشند.
اهميت معیارهای مناسب در این نوع خواستگاری
دخترها نباید به این مسئله به حالت شوخی و تمسخر نگاه کنند یا بر اساس معیارهای ظاهری تصميمي درباره این مسئله بگیرند. مسلما خانم ها مرد خوب و بد را تشخیص مي دهند و هر کسی را در خیابان دیدند، بدون شناخت از او خواستگاری نمي کنند. اصل مهم در این مسئله، انتخاب معیارهای درست و منطقی است. وقتی دختری، پسری را مي بیند کـــه متدین و سالم است و خودش هم دختری است در سن ازدواج، چرا نباید پیشنهاد دهنده باشد؟ اما مسئله اساسی واهمه دختران از شنیدن جواب منفی است کـــه به دلیل آن، بسیاری مواقع با وجود علاقه فراوان به طرف مقابل پیش قدم این امر نمي شوند.
خودتان را کوچک نکنید
بسیاری از دخترها از این مسئله واهمه و ترس دارند کـــه ممکن است با وجود علاقه شدید به طرف مقابل، جواب منفی بشنوند و نباید این کار را بکنند. به طور طبیعی مطرح نکردن این مسئله عوارضی دارد کـــه در نهایت از نظر روانی، شخصیتی، اجتماعی و خانوادگی به ضرر دختر تمام مي شود. البته کـــه شرایط با شنیدن جواب منفی بدتر مي شود زیرا دختران از نظر عاطفی هیجانی در عین حال کـــه در سطح بالاتری از جنس مخالف هستند شکستگی شان نیز به همين ميزان از نظر عاطفی بیشتر از مردان است. بنابراین با وجود احتمال دریافت پاسخ منفی یا مثبت، باید سعی شود با درایت خاصی عمل شود. دختری کـــه علاقه مند به پسری است باید مواظب باشد کـــه بیش از حد اشتیاق نشان دادن، باعث مي شود در بعضی مواقع کنایه و منت گذاشتن از طرف مقابل ایجاد شود. دختر و خانواده اش هم باید آمادگی نه شنیدن را داشته باشند.
از واسطه ها باید کمک گرفت
واضح است کـــه خواستگاری دختر از پسر باید با ملاحظات ویژه انجام بگیرد و واسطه ها نقش پر رنگی در این زمينه دارند. واسطه گر مي تواند یک روان شناس، مشاور، استاد دانشگاه، امام جماعت دانشگاه یا شخص مورد اعتماد و دلسوز در خانواده باشد کـــه بدون تمسخر و سو گیری بتواند در این مسئله یاری گر شما باشد. فراموش نکنید واسطه گر باید شخصی متعهد و دلسوز و راز دار باشد و با این مسئله برخوردی منطقی کند. خیلی وقت ها واسطه مي تواند موضوع علاقه دختر به پسر را هم همان ابتدا مطرح نکند و صرفاً به پسر یا خانواده اش بگوید دختر خوبی با فلان مشخصات وجود دارد کـــه گزینه مناسبی برای ازدواج است.
توهم پسرها از رفتارهای غیرکلامي دختران
یک اشتباه رایج هم در بین پسران قابل تأمل است! از نظر پسران، دختران هنگامي کـــه مي خواهند علایق رمانتیک خود را به صورت زیرکانه و پیچیده نشان دهند از یک سری علایم و نشانه ها استفاده مي کنند؛ در حالی کـــه بعضی از نشانه ها و رفتارهای دخترانه ممکن است لزوما دلیل بر علاقه مندی نباشد چون بعضی دختران کلا ممکن است در بسیاری از شرایط، حالت های دوستانه و صميمي نشان دهند. دختری کـــه به پسری علاقه مند باشد طبیعتا از راه های دیگری علاقه خود را نشان مي دهد تا بتواند آن حس پیوستگی و علاقه مشترک را با پسر پیدا کند. خلاصه یک سری رفتارها با یک بار صورت گرفتن نمي تواند دلیل برداشتن عشق و علاقه و پیشنهادی برای ازدواج باشد.
خواستگاری دختر از پسر در امر ازدواج
دختره از پسره خواستگاری کرده! همين جمله کافی است تا بمبی بین اعضای خانواده منفجر شود و همه شروع کنند به اظهار نظر و قضاوت. اظهارنظرهایی کـــه البته معمولا با نهی و بدگویی از دختر همراه است. آداب و سنت و عرف ما هميشه درخواست ازدواج را از سوی پسر مطلوب مي داند و حرکتی خلاف رودخانه با برخورد خوبی مواجه نمي شود. هرچند کـــه با کاهش آمار ازدواج و بالا رفتن سن ازدواج بسیاری از کارشناسان از لزوم تغییر در این باورها صحبت مي کنند اما کمتر خانواده ای مي تواند این مساله را بپذیرد و کمتر دختری حاضر مي شود از مرد مورد علاقه اش خواستگاری کند.خواستگاری دختر از پسر
هرچند کـــه این موضوع چندان هم عجیب نیست و هم در تاریخ نمونه آن را داشته ایم و هم در چند سال گذشته. کسانی مثل دو بازیگری کـــه اعلام کردند منتظر خواستگاری مرد مورد علاقه شان نشده و خودشان پیش قدم شدند!
خواستگاری بازیگران پیشگام
ویشکا آسایش بازیگر سینما و تئاتر و تلویزیون، مدتی پیش اعلام کرد از همسرش خواستگاری کرده است. او گفت:«همسرم رضا (در مورد احساس من) چیزی نمي دانست. فقط من او را دوست داشتم. در آخر هم خودم رفتم و بهش اعتراف کردم کـــه دوستش دارم. این ماجرا بعدها تبدیل به یک شوخی شد تا هر از گاهی بگوید بهترین تهران را شکار کردی اما به نظر من آدم نباید بترسد. من فکر مي کردم فوقش مي گویند نه. چه اشکالی دارد. اگر نمي رفتم و نمي گفتم ممکن بود زندگی ام را با اگرهایی ادامه دهم؛ اگر مي گفتم، اگر قبول مي کرد، اگر مي رفتم و…«
خواستگاری به سبک زنانه
ویدا جوان بازیگر تلویزیون هم به تازگی اعلام کرده از همسرش درخواست ازدواج کرده است. ایلا تهرانی همسر ویدا جوان گفته است:«راستش را بخواهید در ازدواج ما بسیاری از چیزها از جمله مراسم خواستگاری و عقد و عروسی به شیوه های رایج برگزار نشد و سعی کردیم ضمن احترام به سنت آن طور کـــه خودمان دوست داریم این مراسم را برگزار کنیم، اتفاقی کـــه در خواستگاری ما رخ داد و شاید به نظر برخی ها حتی نامتعارف به نظر برسد
این بود کـــه ویدا از من خواستگاری کرد و من هم آنقدر از این حرکت او شگفت زده شدم کـــه بدون درنگ به او پاسخ مثبت دادم. معمولاً دخترها در ذهن شان است کـــه مرد رویایی شان سوار اسب سفید شود و به خواستگاری آنها بیاید، در حالی کـــه ویدا این قاعده را به هم زد و با اسب سفید به خواستگاریم آمد و من را با خودش برد».هر دوی این بازیگران از تصميم خود و البته زندگی مشترکشان رضایت زیادی دارند و مشکلی با این مساله پیدا نکرده اند. اما واقعا این کار خوب است یا بد؟
فرهنگ نمي گذارد
غلامرضا قاسمي کبریا دکترای روانشناسی و مشاوره درباره خواستگاران دختران از پسران مي گوید:«خواستگاری چه از طرف پسر و یا دختر باید از سه حوزه فرهنگ، اعتقاد، ضوابط و قواعد اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد. در هیچ قانونی تعیین نشده است کـــه دختر از پسر خواستگاری نکند و یا هیچ الزامي هم وجود ندارد کـــه حتما پسر از دختر خواستگاری کند. از لحاظ اعتقادی در هیچ روایتی و یا آیه ای نیامده است کـــه پسر باید از دختر خواستگاری کند. اما از لحاظ فرهنگی و عمومي کـــه به تدریج شکل گرفته است؛ در جامعه این گونه نهادینه شده است کـــه معمولا دخترها رفتاری همراه با کرشمه دارند و تمایل به مورد پسند قرار گرفتن و جلوه گری در آنها زیاد است، اینطور متعارف شده است کـــه پسر باید برای ابراز عشق به دختر پا جلو بگذارد و از او درخواست ازدواج کند کـــه این فرهنگ به صورت عمومي در بین افراد جامعه القاء شده است».
به گفته او تنها مشکلی کـــه در بحث خواستگاری دختر از پسر وجود دارد فقط جنبه فرهنگی آن است کـــه البته همين روی نگرش افراد به این مساله تاثیرگذار است. اصولا دختران تن به این کار نمي دهند چون از شنیدن جواب منفی و خرد شدن غرورشان مي ترسند. حتی ممکن است به همين دلایل فرهنگی بعدها و در زندگی مشترک، این خواستگاری به دستاویزی برای مرد تبدیل شود.
کارشناسان تنظیم خانواده و مشاوران خانواده معتقدند برای این کار باید فرهنگسازی شود. به عقیده آنها مي توان با تغییر سبک زندگی این مساله را هم به مرور جا انداخت.حتی در پایگاه اینترنتی اطلاع رسانی تنظیم خانواده آمده است کـــه آمار نشان مي دهد در تهران بیش از 14 هزار ازدواج داریم کـــه در آنها دختر خانم ها پیشنهاد دهنده بودند. آنها معتقدند اگر پیشنهاددهنده دختر باشد به مرور زمان این مراسم های مجلل و اضافی و مهریه های عجیب از بین مي روند و این سنت های اشرافی و مصرف گرایانه کـــه اصلا برای فرهنگ ما ایرانیان نیست از بین مي رود.
تغییر شیوه زندگی دختران و استقلال آنها به نظر مي رسد کم کم مي تواند این فرهنگ را تغییر دهد. بازهم براساس اطلاعات این پایگاه اینترنتی،نتایج پژوهش ها در ایران نشان داده زنان با ازدواج مدرن توانایی بیشتری در زمينه ارتباطی دارند در نتیجه آشنایی زوجین قبل از ازدواج مي تواند در چگونگی ارتباط زوجین در ادامه زندگی تاثیر عميقی گذاشته و موجب بهتر شدن این بُعد از کارکرد خانواده شود.
همچنین نتایج به دست آمده نشان مي دهد از لحاظ ایفای نقش بین زنان دارای ازدواج مدرن و زنان دارای ازدواج سنتی، زنان با سبک ازدواج مدرن در ایفای نقش در زندگی زناشویی دارای توانایی بیشتری هستند. از دیگر مواردی کـــه زنان با سبک ازدواج مدرن را نسبت به زنان با سبک ازدواج سنتی متفاوت کرده ابراز مهر و محبت به یکدیگر و در نظر داشتن هیجانات عاطفی و احساسی به طرف مقابل است کـــه باز هم تحقیقات نشان داده زنان با سبک ازدواج مدرن بهتر و بیشتر ابراز هیجان مي کنند.
منوچهر طباطبایی راد عضو هیأت علمي دانشگاه علامه طباطبایی مي گوید:«متأسفانه در کشور ما رسم بر این است کـــه پسر از دختر خواستگاری کند، در حالی کـــه اشکالی ندارد کـــه دختران در این زمينه پیش قدم شوند، منتها رعایت برخی مسائل و ویژگی های طرف مقابل نیز حائز اهميت است. مثلاً پسران کمرو و خجالتی موارد مناسبی در این زمينه هستند «.
هرچند کـــه نباید انتخاب های نادرست را فراموش کرد. دخترانی کـــه فقط براساس معیارهای ظاهری مي خواهند از پسری خواستگاری کنند باید منتظر نه شنیدن و حتی تمسخر شدن باشند. ضمن اینکـــه این خواستگاری اگر به ازدواج منجر شود، احتمال شکست دارد. پس اگر کسی مي خواهد در شرایط سنتی ایران چنین ریسکی کند، باید حتما مرد موردنظرش را از هر نظر بررسی کرده و مطمئن باشد کـــه مورد مناسبی است.
رسم قدیمي
خواستگاری دختران از پسران چندان هم عجیب نیست. مهمترین نمونه آن در ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) رخ داد کـــه پیامبر(ص) از حضرت علی(ع) پرسید کـــه تمایل دارد با دختر او ازدوج کند یا نه. شعیب پیامبر هم از حضرت موسی(ع) خواست با یکی از دخترانش ازدواج کند.
این رسم هم اکنون در بعضی کشورها برقرار است. در کشور مراکش زنان خودشان مرد آینده خود را انتخاب مي کنند و به خواستگاری او مي روند و آمار آن بیشتر هم شده است. در جمهوری گینه بیسائو دختران پیشنهاد خود را کاملا علنی با آوردن یک ظرف ماهی سرخ شده با روغن مخصوص و سس خوش طعم قرمز رنگی تزئین و با هماهنگی قبلی با مادر پسر به خدمت پسر مورد نظر مي رسند. مردها هم هیچ قدرتی برای «نه» گفتن ندارند و بعد از مشورت با مادر خود درخواست دختر را قبول مي کنند .
در یکی از شهرهای کشور اوکراین به نام لویو 85 درصد جمعیت زنان هستند و این نابرابری تعداد زنان و مردان در این شهر باعث شده تا دختران به خواستگاری پسران بروند.در قبیله ای عجیب در چین به نام موسوا کـــه زنان و دختران حاکمان اصلی هستند،زنان انتخاب مي کنند کـــه با کدام مرد ازدواج کنند. این رسم چند سالی است در شیکاگوی آمریکا هم باب شده و آمارش بالا رفته است. اما در اسکاتلند رسم عجیبی حاکم است؛ در قرن یازدهم ميلادی ملکـــه مارگارت به دخترها اجازه داد کـــه در صورت تمایل مي توانند در سال های کبیسه از پسر مورد نظرشان درخواست ازدواج کنند.
شاید این رسم سال ها بعد در کشور ما هم برقرار شود. اما آنچه نباید فراموش شود دقت در انتخاب فرد مورد نظر است تا بعدها این خواستگاری دردسر بیشتری برای دخترها نداشته باشد.
مطالب بیشتر:
آیا در جلسه خواستگاری سوالات جنسی بپرسیم؟
پرسش های مهم برای روز خواستگاری
