ام ار ای (MRI) چیست و چه کاربردی دارد؟
ام ار ای روشی برای بررسی اندام‌های داخلی بدن است که از امواج مغناطیسی، امواج رادیویی و یک کامپیوتر برای تولید تصویر اندام‌های بدن استفاده می‌کند. MRI بدون درد است و نیازی به تابش اشعه ایکس ندارد.
افرادی که در بدن خود ضربان‌ساز قلب، ایمپلنت‌های فلزی یا تراشه و گیره‌های فلزی در داخل یا دور چشم‌هایشان دارند، نمی‌توانند MRI انجام دهند. زیرا آهن ربای موجود در ام ار ای و میدان مغناطیسی آن بر نتیجه ام ار ای تاثیر گذاشته و تصاویر واضحی ایجاد نمی‌شود. MRI برای افرادی که ترس از فضای بسته دارند گزینه مناسبی نیست.
ام ار ای (MRI) چیست؟
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا MRI یک تکنیک اسکن رادیولوژی است. این اسکن از مغناطیسم، امواج رادیویی و یک کامپیوتر برای تولید تصویر اندام‌های بدن استفاده می‌کند. اسکنر ام آر ای لوله‌ای است که توسط یک آهنربای دایره‌ای شکل بزرگ احاطه شده است. بیمار روی یک تخت متحرک دراز می‌کشد و سپس به داخل آهنربا می‌رود.
ام آر ای چرا انجام می‌شود؟
اینکه چرا پزشک ممکن است برای یک بیمار ام ار ای تجویز کند، دلایل مختلفی دارد که همه آنها به بررسی سلامت بافت‌های داخلی بدن مربوط می‌شوند. این بافت‌ها می‌توانند شامل استخوان‌ها، بافت‌های نرم (مثل رگ‌های خونی، رباط‌ها و عضلات) و مغز باشند. گاهی ممکن است از ام آر ای برای تشخیص یک جراحت یا بیماری استفاده شود و یا برای بررسی روند پیشرفت بیمار در واکنش به درمان استفاده شود.
خطرات و عوارض جانبی MRI
MRI یک تکنیک رادیولوژی بدون درد است و مزیت آن این است که بیمار در معرض تشعشع اشعه ایکس قرار نمی‌گیرد. مهم‌ترین مزیت آن، دقت موشکافانه و بسیار زیاد آن در تشخیص ناهنجاری‌های ساختاری بدن می‌باشد. اسکن MRI هیچ عارضه جانبی شناخته شد‌ه‌ای ندارد.
برای اطلاع بیشتر درباره عوارض و خطرات MRI روی لینک کلیک کنید.
چه کسانی نباید MRI شوند؟
همان‌طور که گفتیم MRI از امواج مغناطیسی استفاده می‌کند، از‌این‌رو برای همه مناسب نیست. در ادامه لیستی از افرادی که نمی‌تواندد ام ار ای انجام دهند را آورده‌ایم:
۱. افرادی که ایمپلنت یا تراشه فلزی دارند
بیمارانی که هر نوع ماده فلزی در بدن خود دارند باید این موضوع را قبل از معاینه با پزشک خود در میان بگذارند یا اینکه اپراتور MRI را از این مسئله مطلع کنند. فراموش نکنید دستگاه MRI مقل یک آهنربای بزرگ است، بدیهی است که با یک شیء فلزی در بدنتان نمی‌توانید وارد این دستگاه بشوید.
مواد و تراشه‌های فلزی، گیره‌های جراحی یا مواد خارجی (مفاصل مصنوعی، صفحات استخوان فلزی، دستگاه‌های مصنوعی و غیره) می‌توانند تصاویر به دست آمده از اسکنر MRI را به‌شدت مخدوش کرده و نتایج را تحت تأثیر قرار دهند.
بیمارانی که ضربان‌ساز قلب، ایمپلنت‌های فلزی یا تراشه و گیره‌های فلزی در داخل و اطراف کره چشم خود دارند نمی‌توانند توسط MRI اسکن شوند، به این دلیل که ممکن است آهنربای دستگاه فلز موجود در این نواحی را به حرکت در آورد. علاوه بر این بیماران دارای دریچه قلب مصنوعی، ایمپلنت‌های فلزی گوش، تکه‌های گلوله، پمپ شیمی‌درمانی یا پمپ انسولین هم نباید از MRI استفاده کنند.
۲. افراد مبتلا به کلاستروفوبیا (ترس از فضای بسته)
در حین انجام MRI بیمار در یک فضای بسته در داخل لوله مغناطیسی دراز می‌کشد. ممکن است برخی بیماران طی این مرحله، احساس ترس و وحشت از فضای بسته را تجربه کنند؛ بنابراین کسانی که هرگونه سابقه کلاستروفوبیا (ترس از فضاهای بسته) دارند، باید این موضوع را به پزشک و همچنین به پرسنل رادیولوژی اطلاع دهند.
می‌توان برای کاهش و تسکین این احساس، قبل از MRI آرام‌بخش ملایم به بیمار داد. مرسوم است که در هنگام MRI اپراتور دستگاه در دسترس بیمار باشد. علاوه بر این، معمولاً یک وسیله ارتباطی با پرسنل MRI، مثلاً یک زنگ، در اختیار بیمار قرار می‌گیرد. درصورتی‌که بیمار نتواند اسکن را تحمل کند می‌تواند با استفاده از این زنگ با پرسنل ارتباط برقرار کند.
نحوه آماده شدن برای ام ار ای
ممکن است پزشک از شما بخواهند که قبل از MRI چهار ساعت ناشتا باشید و از خوردن یا آشامیدن خودداری کنید.
قبل از انجام MRI باید تمام اشیا خارجی قرار گرفته بر روی بدن را در آورد. گاهی قبل از اسکن برای کاهش اضطراب و ایجاد آرامش در بیمار یک داروی آرام‌بخش به او داده می‌شود. برای گرفتن بهترین دقت و وضوح در تصاویر، بیمار باید در طول اسکن بی‌حرکت دراز بکشد.
بیماران درون یک محیط بسته داخل یک دستگاه مغناطیسی دراز می‌کشند. آرامش و ریلکسیشن در طول این اسکن مهم است و از آنها خواسته می‌شود که به طور عادی نفس بکشند. در طول عکس‌برداری تعامل با متخصص MRI حفظ می‌شود.
هم‌زمان با انجام MRI، دستگاه یک صدای بلند و تکرارشونده تولید می‌کند. صدای ام آر آی ممکن است برای برخی افراد کمی ترسناک باشد.
MRI برای بررسی کدام اندام‌ها تجویز می‌شود؟
از ام ار ای برای بررسی دقیق ساختار بخش‌های مختلف بدن استفاده می‌شود. قسمت‌هایی از بدن که معمولاً از MRI برای تصویربرداری و بررسی آنها استفاده می‌شود عبارت هستند از:
۱. ام ار ای مغز
از MRI برای تشخیص میزان گستردگی آسیب مغزی ناشی از سکته و دیگر بیماری‌های عصبی استفاده می‌شود. همچنین میزان صدمه مغزی و نخاعی ناشی از بیماری مولتیپل اسکولروزیسو یا پیشرفت تومورها هم با کمک MRI مغز بررسی می‌شوند.
ام آر آی مغز می‌تواند به شناسایی بیماری‌هایی که روی ساختار و عملکرد مغر تأثیر می‌گذارند، کمک کند. MRI مغر معمولاً ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد.
اسکن‌هایی که نیازمند تزریق رنگ کنتراست نیستند عموماً کوتاه‌تر هستند و ممکن است فقط ۳۰ تا ۴۵ دقیقه طول بکشند. بعضی از MRI مغز هم فقط حدود ۵ دقیقه طول می‌کشند.
۲. ام آر آی قلب و رگ‌های خونی
از MRI قلب برای تشخیص بیماری‌های قلبی، صدمات ناشی از حملات قلبی و همچنین مشکلات ساختاری دریچه‌های قلب و رنگ‌های خونی استفاده می‌شود.
MRI کاردیاک معمولاً زیر ۹۰ دقیقه به اتمام می‌رسد. اگر در معرض خطر نارسایی قلبی باشید یا مبتلا به بیماری قلبی باشید، احتمالاً این اسکن می‌تواند آن را شناسایی کرده و تشخیص دهد.
3. MRI استخوان‌ها و مفاصل
از اسکن ام آر آی برای تشخیص صدمات و جراحات همچنین عفونت و سرطان استخوان استفاده می‌شود. از MRI همچنین برای بررسی سلامت دیگر اندام‌های بدن از جمله مثانه، روده، کبد، کلیه‌ها و پانکراس استفاده می‌شود. این تست همچنین می‌تواند به ارزیابی سلامت تخمدان‌ها و پستان در زنان و پروستات در مردان کمک کند.
بسته به هدف انجام ام آر آی ممکن است یک رنگ مخصوص (رنگ کنتراست) تزریق شود تا به کمک آن برخی بافت‌ها خودشان را با وضوح بیشتری نشان دهند. به این ام آر ای، ام ار ای با تزریق گفته می‌شود.
۴. ام ار ای زانو
از ام آر ای زانو می‌توان برای کمک به شناسایی مشکلات زیر در اطراف مفصل زانو استفاده کرد:
- ضعف
- تورم
- خونریزی
این نوع MRI معمولاً حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد. در طول MRI ممکن است دستگاه‌های کوچکی حاوی کویل دور زانوها قرار داده شود تا به تولید یک تصویر واضح‌تر کمک کند.
5. MRI شانه
این MRI برای بررسی علت درد شانه یا بیماری‌های مرتبط یا آسیب‌های وارده به شانه انجام می‌شود. ام آر آی شانه معمولاً ۱۵ تا ۴۵ دقیقه طول می‌کشد. در برخی موارد، ممکن است MRI فقط ۱۵ دقیقه طول بکشد.
انجام MRI چقدر طول می‌کشد؟
انجام MRI ممکن است از 10 دقیقه تا حدود 2 ساعت طول بکشد. اکثر ام ار ای ها عموما بین 30 تا 60 دقیقه طول می کشند.عوامل زیادی در تعیین مدت زمان انجام ام آر آی نقش دارند، از جمله:
- تعداد تصاویر: اگر برای داشتن یک آنالیز دقیق، تصاویر زیادی مورد نیاز باشد، ام آر ای نسبت به زمانی که تصاویر کمتری گرفته می‌شود، طولانی‌تر خواهد شد.
- قسمتی از بدن که قرار است اسکن شود: در کل هر چه ناحیه‌ای از بدن که قرار است اسکن شود بزرگ‌تر باشد، ام آر آی آن ناحیه هم بیشتر طول خواهد کشید.
- استفاده از رنگ کنتراست: گاهی برای کمک به‌وضوح بیشتر ساختارهای کوچک در تصاویر، یک رنگ کنتراست به‌صورت وریدی به بیمار تزریق می‌شود. ام آر آی هایی که نیازمند تزریق رنگ کنتراست هستند، ممکن است ۱۵ تا ۳۰ دقیقه بیشتر طول بکشند.
- استفاده از آرام‌بخش: ام آر آی به حرکت افراد حساس است، بنابراین ممکن است لازم باشد که قبل از ام آر آی برای افرادی که نمی‌توانند بی‌حرکت بمانند مثل بعضی از بچه‌ها و افراد مبتلا به ترس از فضاهای بسته، از آرام‌بخش استفاده شود. آرام‌بخش‌ها ممکن است خوراکی باشند یا به‌صورت وریدی تزریق شوند.
یه بار برای ام آر آی اقدام کردم و واقعا چیز ترسناکیه
توی اون محوطه گرد و بسته که کلی سر و صدا توش میاد آدم نمیدونه که زنده است یا داره می میره
خداکنه همیشه سالم باشید