افزایش دمای زمین و اتفاقات خارج از تصور

افزایش دمای زمین و اتفاقات خارج از تصور

دانشمندان پیش بینی کرده بودند که با افزایش دمای زمین و آب شدن یخ ها ، سطح آب ها بالا خواهد آمد اما در واقع اتفاقاتی خارج از پیش بینی ها رخ می دهد. محققان گفته‌اند که ممکن اســت افزایش سطح دریاهای آزاد به مراتب بیش از آن باشد که قبلا پیش‌بینی می شد و دلیل آن سرعت بیشتر ذوب یخ‌های گرینلند و قطب جنوب اســت.

 

درحالیکه پیش از این پیش‌بینی می‌شد که تا سال ۲۱۰۰، سطح آب دریاهای آزاد کمتر از یک متر بالا خواهد آمد، گزارش جدید با اســتناد به نظرات محققان نتیجه گرفته اســت که افزایش واقعی سطح آب ممکن اســت تا دو برابر این میزان باشد.

 

چنین تحولی به معنی آن خواهد بود که چند صد میلیون تن از مردم جهان به خاطر آب گرفتگی محیط زندگی خود ناگزیر به مهاجرت به مناطق دیگر خواهند بود.

 

افزایش سطح آب‌های آزاد جهان از بحث‌برانگیز ترین موضوعاتی بوده که هنگام انتشار پنجمین گزارش هیئت بین‌الدولی تغییرات آب و هوا در سال ۲۰۱۳ مطرح شد. در این گزارش آمده بود که در صورتی که تدابیر موثری در مورد کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای اتخاذ نشود، گرمایش زمین باعث خواهد شد تا سطح آب‌های آزاد تا سال ۲۱۰۰ بین ۵۲ تا ۹۶ سانتی‌متر افزایش یابد.

شماری از کارشناسان این پیش‌بینی را “بسیار محافظه کارانه” توصیف کرده بودند.

 

در حال حاضر نیز بعضی از محققان این نگرانی را ابراز داشته‌اند که الگوهای پیش‌بینی تاثیر ذوب تخته‌های عظیم یخ بر سطح دریاها، به ابهاماتی که در این زمینه وجود دارد توجه نمی‌کند.

افزایش کمتر دمای زمین به ذوب شدن یخ‌های گرینلند منجر می‌شود اما در دمای بالاتر، یخ‌های قطبی نیز ذوب خواهد شد

 

برای به دست آوردن تصویری واضح‌تر، برخی از محققان برجسته تحقیقاتی را تحت عنوان “داوری ساختاریافته کارشناسی” انجام داده‌اند که شامل پیش‌بینی تغییر سطح آب دریاها براساس آگاهی و ارزیابی تغییراتی اســت که در حال حاضر در منطقه گرینلند و مناطق غربی و شرقی قطب جنوب روی می‌دهد. گرینلند بین قطب شمال و اقیانوس اطلس اســت.

 

به نظر محققان، اگر تولید گازهای گلخانه‌ای به شکل کنونی ادامه یابد، احتمال بیشتر دارد که سطح آب اقیانوس‌ها تا سال ۲۱۰۰ بین ۶۲ تا ۲۳۸ سانتی‌متر بالا برود. برای افزایش تا ۲۳۸ سانتی‌متر، باید دمای کره زمین حدود ۵ درجه سانتی‌گراد بالا رفته باشد که البته بدترین سناریو در مورد روند گرمایش زمین اســت.

 

به گفته این گروه از کارشناسان، گزارش سال ۲۰۱۳ تنها آنچه را که “احتمال” داشت به وقوع بپیوندد در نظر گرفته بود که در زبان علمی، به معنی بررسی حدود ۱۷ تا ۸۳ درصد از وضعیت‌های امکانپذیر اســت.

از جمله مناطقی که در نتیجه افزایش سطح آب دریاها زیر آب خواهد رفت مناطق حاصلخیزی مانند کشتزارهای بنگلادش اســت

 

تحقیقات اخیر دامنه گسترده‌تری شامل ۵ تا ۹۵ درصد تخمین‌ها را در نظر گرفته‌اند.در صورت افزایش دمای زمین تا ۲ درجه سانتی‌گراد، ذوب یخ‌های سطحی گرینلند مهمترین عامل افزایش سطح آب دریاها خواهد بود اما با افزایش دما، تخته یخ‌های قطب شمال هم به تدریج ذوب می‌شود.

 

به گفته تهیه‌کنندگان این گزارش، افزایش دمای زمین در حد ۵ درصد به معنی آن اســت که نزدیک به ۱.۷۹ میلیون کیلومتر از کره زمین، یعنی معادل مساحت کشور لیبی، زیر آب برود.

 

بخش عمده این سطح شامل اراضی مهم برای کشاورزی مانند دلتای رود نیل اســت. بخش‌های عمده کشور بنگلادش قابل زندگی نخواهد بود و شهرهای بزرگی مانند لندن، نیویورک و شانگهای با خطر آب‌گرفتگی مواجه خواهند شد. به این ترتیب، حدود دویست میلیون نفر از جمعیت جهان دست به مهاجرت خواهند زد. برای درک ابعاد این تحول کافی اســت به خاطر بیاوریم که بحران مهاجران سوری فقط شامل حرکت حدود یک میلیون نفر بود.

 

نویسندگان این گزارش در عین حال تاکید دارند که هنوز وقت کافی برای جلوگیری از وقوع چنین فاجعه‌ای وجود دارد. به گفته آنان، اگرچه احتمال افزایش دمای زمین تا ۵ درجه سانتی‌گراد زیاد نیست اما نباید آن را بعید دانست.

 

این گزارش در نشریه آکادمی ملی علوم آمریکا National Academy of Sciences منتشر شده اســت.

 

گرمایش یخچال‌ها، هیمالایا و هندوکش را تهدید می‌کند

براساس یک گزارش تازه تغییرات اقلیمی تهدیدی روزافزون برای یخچال ها در رشته کوه های هندوکش و هیمالایا هستند.این مطالعه دریافت که اگر تصاعد دی اکسید کربن به سرعت کم نشود، دو سوم یخچال های بزرگ منطقه ناپدید خواهند شد.

حتی اگر میزان افزایش دما در قرن جاری به ۱.۵ درجه سانتیگراد محدود بماند، حداقل یک سوم یخ های این منطقه ناپدید خواهد شد.این یخچال ها منبع مهم آب شیرین برای ۲۵۰ میلیون نفر در هشت کشور هستند.رشته کوه های یخ زده هندوکش و هیمالایا که شامل قله های سر به فلک کشیده کی۲ و اورست می شود حاوی بیشترین یخ بعد از نواحی قطبی زمین هستند.

 

اما دانشمندان می گویند به دلیل بالا رفتن دما، این سرزمین پوشیده از برف و یخ می تواند در کمتر از یک قرن می تواند جای خود را به کوه های برهنه بدهد.به علاوه در چند دهه آینده، روند ذوب یخ ها می تواند به دلیل افزایش دما و آلودگی هوا در اثر رشد جمعیت شتاب گیرد.

 

منشاء آلودگی هوا جلگه سند و گنگ اســت که یکی از آلوده ترین بخش های جهان اســت. هوای آلوده باعث نشستن دوده و غبار بر یخ ها می شود که سرعت ذوب را بیشتر می کند.براساس این مطالعه اگر دمای زمین به اندازه دو درجه سانتیگراد بالا برود، نیمی از یخچال ها تا سال ۲۱۰۰ نابود خواهند شد.

 

حتی اگر جهانیان با برداشتن گام های بنیادی بتوانند افزایش دما را تا پایان قرن به ۱.۵ درجه (نسبت به زمان شروع عصر صنعتی) محدود کنند، ۳۶ درصد یخچال ها ناپدید خواهد شد.کارشناسان می گویند ذوب یخچال ها می تواند به رویدادهای شدید آب و هوایی دامن بزند.این منطقه شامل ناحیه ای به وسعت ۳۵۰۰ کیلومتر مربع در افغانستان، بنگلادش، بوتان، چین، هند، میانمار، نپال و پاکستان اســت.

 

این یخچال ها ده عدد از مهم ترین شبکه رودهای جهان از جمله گنگ، سند، زرد، مکونگ و ایراوادی را تغذیه می کند و نقشی مستقیم یا غیرمستقیمی در تهیه محصولات غذایی، انرژی، هوای پاک و درآمد میلیاردها انسان دارد.دانشمندان نگرانند که ذوب یخ ها نه فقط بر ساکنان نواحی کوهستانی بلکه یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون نفری که از رودها بهره می برند اثر بگذارد. این نواحی در برابر سیل و نابودی محصولات زراعی آسیب پذیر هستند.

 

بشر یک میلیون گونه جانوری و گیاهی را در خطر انقراض قرار داده

گزارش تنوع زیستی سازمان ملل متحد نشان می‌دهد بشر تاثیر ویرانگری بر خشکی‌،‌ دریاها و هوا داشته و اکنون یک میلیون گونه جانوری و گیاهی در معرض انقراض قرار دارند. این گزارش امروز منتشر شده اســت.

 

طبیعت در همه جا با سرعتی بی سابقه در کار ویرانی اســت و علت آن هم بیش از هر چیز نیاز سیری‌ناپذیر ما به غذا و انرژی بیشتر اســت.بر اساس این تحقیق،‌ این روند ممکن اســت فقط در صورتی متوقف شود که یک “تغییر اساسی” در همه زمینه‌هایی که انسان با طبیعت در ارتباط اســت اتفاق بیفتد.

“هیات بین‌دولتی تنوع زیستی و خدمات اکوسیستم” (آی‌پی‌بی‌ای‌اس) در طول سه سال این تحقیق جهانی را تهیه کرده اســت. گزارش کامل بالغ بر ۱۸۰۰ صفحه اســت و در آن به بیش از ۱۵ هزار منبع ارجاع داده شده اســت.

 

همزمان با این گزارش یک خلاصه ۴۰ صفحه‌ای هم امروز دوشنبه ۶ مه،‌ ۱۶ اردیبهشت منتشر شد. این گزارش‌ شاید یکی از قوی‌ترین اعلام جرم‌ها درباره رفتار انسان‌ها با کره زمین باشد.

 

در این گزارش آمده بشر همواره در طول تاریخ به کره زمین آسیب زده اما آنچه که در ۵۰ سال گذشته اتفاق افتاده خراش‌ها را به زخم‌‎های عمیق تبدیل کرده اســت.

 

از سال ۱۹۷۰ میلادی،‌ جمعیت جهان دو برابر شده، اقتصاد جهانی چهار برابر شده و تجارت جهانی بیش از ده برابر افزایش پیدا کرده اســت.

برای تولید غذا و پوشاک و تامین انرژی این جهان رو به رشد،‌ جنگل‌ها بویژه در مناطق اســتوایی با سرعتی شگفت‌انگیز نابود شدند.

 

بین سال‌های ۱۹۸۰ تا سال ۲۰۰۰ میلادی،‌ صد میلیون هکتار جنگل‌ اســتوایی ناپدید شدند؛‌ بیشتر در اثر دامداری در آمریکای جنوبی و مزارع تولید روغن پالم در جنوب شرق آسیا.

 

وضعیت تالاب‌ها از جنگل‌ها بدتر بوده اســت؛ در سال ۲۰۰۰ میلادی فقط ۱۳ درصد از تالاب‌هایی باقی مانده که سیصد سال پیش وجود داشتند.شهرهای ما مدام گسترش پیدا کرده‌اند و از سال ۱۹۹۲، فضاهای شهری دو برابر شده‌اند.

همه این فعالیت‌های انسان‌ها به نابودی جانوران و گیاهان در مقیاسی بسیار وسیع‌تر از قبل منجر شده اســت.

 

بر اساس این ارزیابی جهانی،‌ به طور متوسط حدود ۲۵ درصد کل گیاهان و جانوران در معرض نابودی قرار دارند.آمار جهانی تعداد حشرات مشخص نیست اما کاهش مدام تعداد آنها در برخی مناطق ثبت شده اســت.همه اینها نشان می‌دهد که چطور اکنون حدود یک میلیون گونه گیاهی و جانوری با خطر انقراض در دهه‌های آینده روبرو هستند و میزان تخریب طبیعت ده‌ها تا صدها برابر بیشتر از متوسط میزان آن در ده میلیون سال گذشته بوده اســت.

 

دکتر کیت برامان از دانشگاه مینه‌سوتای آمریکا و از تهیه‌کنندگان اصلی این گزارش می‌گوید: “ما در این گزارش کاهش بی‌سابقه تنوع زیستی را ثبت کردیم. سرعت این تخریب و گستردگی آن بی‌سابقه اســت.”

بر اساس این تحقیق بسیاری از گونه های ماهی‌ها در اثر ماهیگیری رو به انقراض اســت

 

“وقتی جمع‌بندی کردیم،‌ از شدت زوال و نابودی گونه‌های زیستی و هر آنچه که طبیعت عرضه می‌کند، یکه خوردم.”در بخشی از این گزارش به میزان تنزل بی‌سابقه کیفیت خاک اشاره شده که باعث شده تولید محصولات کشاورزی از زمین‌های زیر کشت ۲۳ درصد کاهش پیدا کند.

 

اشتهای سیری‌ناپذیر ما کوهی از زباله ایجاد کرده و از سال ۱۹۸۰ آلودگی پلاســتیک ده برابر شده اســت.ما هر سال حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تن فلزات سنگین، انواع حلال‌ها،‌ لجن‌های سمی و انواع دیگر فاضلاب‌ را وارد آب‌های کره زمین می‌کنیم.

چه کسی مسئول این بحران اســت؟‌

نویسندگان این گزارش می‌گویند که عوامل زیادی در ایجاد این وضعیت دخالت داشتند اما تغیییر کاربری زمین یکی از اصلی‌ترین عوامل بوده؛ علفزارهای طبیعی تبدیل به مزارع کشاورزی شده، جنگل‌های کهنسال جای خود را به جنگل‌های مصنوعی داده یا به مراتع و مزارع تبدیل شده‌اند. این اتفاق در بسیاری از مناطق جهان بویژه مناطق اســتوایی افتاده اســت.

 

از سال ۱۹۸۰ میلادی، بیش از نیمی از رشد کشاورزی در جهان به بهای نابودی جنگل‌ها بوده اســت.همین اتفاق هم در دریاها هم افتاده و در سال ۲۰۱۴ ،‌ فقط سه درصد اقیانوس‌ها زیر فشار انسان‌ نبوده اســت. ماهیگیری به بیشترین حد خود رسیده اســت و در سال ۲۰۱۵،‌ یک سوم صید ماهی به شیوه‌های ناپایدار بوده اســت.

خطر انقراض گونه‌ها: حدود ۲۵% همه گونه‌های جانوری و گیاهی در خطر انقراض قرار دارند.

 

اکوسیستم‌های طبیعی: بر اساس تازه ترین آمار،‌ به طور متوسط حدود ۴۷%‌ اکوسیستم‌های طبیعی نابود شده‌اند.زیست توده یا بیومس و فراوانی گونه‌ها: زیست توده انواع پستانداران وحشی ۸۲% کمتر شده اســت. از سال ۱۹۷۰،تنوع مهره‌داران مرتب کم شده اســت.

 

طبیعت برای مردم بومی: مردم محلی می‌گویند ۷۲ درصد عناصر طبیعی که برای آنها مهم هستند در حال ویرانی هستند.
در آینده چه خواهد شد؟اینکه در آینده چه خواهد شد،‌ همه به ما بستگی دارد.

 

محققان می‌گویند که نابودی طبیعت پیامدهای مهمی بر زندگی انسان خواهد داشت

 

تهیه کنندگان این گزارش به سناریوهای مختلف فکر کرده‌اند،‌ از جمله اینکه کار خاصی انجام نشود و همچنین در پیش گرفتن راه‌هایی که برای محیط زیست بهتر باشد.تقریبا همه پیش‌بینی‌ها حاکی اســت که روند رشد منفی طبیعت تا سال ۲۰۵۰ و پس از آن هم ادامه خواهد داشت و تنها سناریویی که به فاجعه اکولوژیک منجر نخواهد شد،‌ چیزی اســت که دانشمندان به آن “تغییرات بنیادین” می‌گویند.

 

این تحقیق به دولت‌ها نمی‌گوید که چه کار کنند ‌اما راهنمایی‌های بسیار مفیدی می‌کند.یک ایده مهم این اســت که جهان به سمت “یک الگوی ثابت و محدود رشد اقتصادی” تغییر جهت دهد.در این گزارش پیشنهاد شده از تولید ناخالص داخلی به عنوان شاخص کلیدی رشد اقتصادی دست برداریم و به جای آن رویکردهای جامع‌تری را اســتفاده کنیم که به کیفیت زندگی و تاثیر پایدار بر محیط زیست توجه دارد.

 

در این گزارش آمده که در حال حاضر مفهوم “کیفیت خوب زندگی” با مصرف بیشتر در همه زمینه‌ها همراه اســت. این همان چیزی اســت که باید تغییر کند.به همین ترتیب رویکرد ما به انگیزه‌های مالی‌ای که به تنوع زیستی صدمه می‌زنند باید تغییر کند.اندرو نورتون،‌ مدیر موسسه محیط زیست و توسعه می‌گوید: “مهمتر از همه این اســت که دولت‌ها باید از کمک کردن به صنایع مخرب از جمله سوخت‌های فسیلی،‌ ماهیگیری‌های صنعتی و کشاورزی خودداری کنند.”

 

“غارت زمین متوقف شود و اقیانوس‌ها به بهای محیط زیستی تمیز، ‌سالم و متنوع برای میلیاردها زن و مرد و بچه که در حال حاضر و آینده بتوانند از آن بهره ببرند.”با توجه به اینکه ناظران می‌گویند که یک سوم زمین‌های ما باید محافظت شوند،‌ مناطق حفاظت شده در خشکی و دریاها باید مدام افزایش پیدا کند.

 

جاناتان بیلی،‌ از انجمن جغرافیای ملی می‌گوید: “ما باید به بازسازی طبیعت و نوآوری دست بزنیم. فقط از این راه اســت که می‌توانیم برای نسل‌های آینده یک سیاره سالم با محیط زیست پایدار بر جا بگذاریم.”

آیا این خطرناک‌تر از تغییرات اقلیمی اســت؟

پژوهشگران می‌گویند که دمای هوا از سال ۱۹۸۰ دو برابر شده و این تاثیر زیادی بر تنوع زیستی گذاشته، برخی گونه‌ها را محدودتر و برخی را حتی در معرض خطر انقراض قرار داده اســت.بر اساس توافق اقلیمی پاریس باید تا سال ۲۰۳۰ تولید گازهای گلخانه‌ای به حدی کم شود که دمای کره زمین در مقایسه با شروع انقلاب صنعتی بیشتر از دو درجه افزایش نیافته باشد.

 

تهیه کنندگان این تحقیق امیدوارند این گزارش باعث شود تهدید گونه‌های جانوری و گیاهی هم مانند گرم شدن هوای زمین جدی گرفته شود.

 

چه کاری از دست ما بر می‌آید؟

تغییر اساسی فقط به دولت‌ها و مسئولان محلی محدود نمی‌شود. تک تک افراد می‌توانند در تغییر نقش داشته باشند.دکتر کیت برامان،‌ از نویسندگان این گزارش می‌گوید: “می‌دانیم که شیوه غذا خوردن امروز آدم‌ها اغلب هم برای سلامتی خود آنها ضرر دارد هم برای کره زمین.”

 

“ما می‌توانیم به عنوان یک فرد با تغذیه متنوع که بیشتر از سبزیجات تشکیل شده باشد سالم‌تر زندگی کنیم و همچنین با روش‌های پایدار کشاورزی، محیط زیست و کره زمین را هم سالم نگهداریم.”نویسندگان این گزارش معتقدند افراد به عنوان یک مصرف کننده با تغییر سبک زندگی می‌توانند در سیاســت‌ها تغییر ایجاد کنند.

 

دکتر رینکو رای چودهاری، ‌از دانشگاه کلارک در ماساچوست آمریکا می‌گوید: “مثلا این خیلی مهم اســت که جامعه بر سوخت‌های تجدیدپذیر بیشتر از سوخت‌های فسیلی سرمایه گذاری کند. اما چطور؟ از راه تغییر عادت‌های فردی و همچنین از طریق صندوق‌های رای.””به جای اینکه فقط سعی کنید با خاموش کردن چراغ‌ در مصرف انرژی صرفه جویی کنید،‌ کارهای دیگری هم هست،‌ مثلا اقدام سیاسی.”